W raporcie NBP pt. „Sytuacja na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych” zaprezentowane zostały zmiany w polityce kredytowej banków oraz w popycie na kredyty zaobserwowane w III kwartale br., a także prognozy dot. IV kwartału. Analizę przygotowano w oparciu o ankietę, o wypełnienie której na początku października br. poproszone zostały 23 banki o łącznym udziale w rynku kredytowym wynoszącym 88 proc.
Kredyty mieszkaniowe – banki zaostrzyły wymogi
Łagodzone dotychczas wymagania banków dot. udzielania kredytów mieszkaniowych uległy tym razem zaostrzeniu. Ma to związek z wejściem w życie nowelizacji niektórych zapisów zawartych w Rekomendacji S. Wdrożenie tych wymogów było wskazywane jako wiodący czynnik wpływający na zaostrzenie polityki kredytowej. Niektóre banki skróciły maksymalny okres kredytowania i podniosły marżę kredytową.
Jednocześnie 52 proc. spośród przebadanych banków zanotowało wzrost popytu wynikający m.in. z prognoz sytuacji na rynku mieszkaniowym (37 proc.) oraz poprawy sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych (24 proc.), osłabiany wykorzystaniem alternatywnych źródeł finansowania (jak oszczędności bądź kredyty z innych banków).
– Wśród czynników wpływających na wzrost popytu banki wskazały m.in.: historycznie niskie stopy procentowe, wzrost inflacji, inwestowanie w nieruchomości uznawane za stabilne i pozbawione ryzyka utraty wartości oraz dynamiczny wzrost cen nieruchomości, szczególnie na rynku pierwotnym – czytamy w raporcie.
Jak przewidują eksperci, w IV kwartale czeka nas zaostrzanie polityki kredytowej i spadek popytu.
Kredyty konsumpcyjne – dalszy wzrost popytu
W omawianym okresie banki po raz kolejny złagodziły kryteria udzielania kredytów konsumpcyjnych, głównie pod wpływem poprawy prognoz sytuacji gospodarczej i wzrostu konkurencji ze strony innych banków. Mniej restrykcyjnie zaczęły traktować także niektóre warunki kredytowe, m.in. zwiększona została maksymalna kwota kredytu.
W III kwartale 2021 r. zaobserwowano dalszy wzrost popytu, który w opinii banków był wynikiem złagodzenia warunków (24 proc.) i kryteriów udzielania kredytów (11 proc.). Nie bez znaczenia była także poprawa sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych (15 proc.) oraz wzrost zapotrzebowania na finansowanie zakupu dóbr trwałego użytku (14 proc.). Banki wśród przyczyn rosnącego popytu na kredyty konsumpcyjne wskazywały także ograniczenie wpływu pandemii COVID-19 (5 proc.).
Eksperci spodziewają się, że IV kwartał również przyniesie łagodzenie polityki kredytowej oraz dalszy wzrost popytu.
Kredyty dla przedsiębiorstw – wzrost zapotrzebowania na finansowanie
W III kwartale br. banki, które wzięły udział w ankiecie, nie zmieniły kryteriów udzielania kredytów dla dużych przedsiębiorstw oraz złagodziły je dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Powodem takich działań miał być wzrost presji konkurencyjnej ze strony innych banków (31 proc.), poprawa sytuacji kapitałowej (12 proc.) i spadek popytu (12 proc.). Jednocześnie banki łagodziły również̇ warunki kredytowania – zmalała m.in. marża kredytowa.
Zaobserwowano niewielki wzrost popytu – to efekt ożywienia działalności przedsiębiorstw i potrzeby finansowania inwestycji.
Zdaniem ekspertów w IV kwartale nie powinniśmy spodziewać się zmian wobec dużych przedsiębiorstw. Czeka nas wzrost popytu we wszystkich segmentach kredytów, z wyjątkiem krótkoterminowych kredytów dla sektora małych i średnich przedsiębiorstw.
