Lokatorzy nie powinni płacić za błędy samorządów

Ustawa o ochronie praw lokatorów nie spełnia swojego zadania, ponieważ nie zabezpiecza interesów osób oczekujących na lokale socjalne po otrzymaniu wyroku eksmisyjnego – ocenił Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. Obecnie obowiązująca procedura eksmisyjna zakłada, że przed wyprowadzką z mieszkania dłużnikom powinien przysługiwać lokal zastępczy wyznaczony przez gminę. Jeśli jednak czas oczekiwania na przydział mieszkania socjalnego wydłuża się, lokatorzy mogą pozostać w mieszkaniu do momentu rozwiązania tego problemu. W tego rodzaju sytuacjach właściciel lokalu ma prawo domagać się odszkodowania od gminy.. Dodatkowymi zobowiązaniami finansowymi zostają wówczas obciążeni lokatorzy w ramach tzw. roszczenia regresowego, co zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich stanowi naruszenie interesów najuboższych.

Lokatorzy oczekujący na przydział lokalu socjalnego nie mają wpływu na ustalenie terminu wyprowadzki, dlatego narzucanie im dodatkowych opłat jest nieuzasadnione. Ustawa o ochronie praw lokatorów w swoim aktualnym kształcie nie stanowi zabezpieczenia przed tego rodzaju sytuacjami. W związku z tym Rzecznik Praw Obywatelskich proponuje wprowadzenie zasady podziału roszczeń między lokatorów (w wysokości czynszu za lokal socjalny) i gminę (w wysokości różnicy między opłatami dla właściciela a stawką czynszu w lokalu należącym do gminy)..

W mojej ocenie dotychczasowe ustawowe rozwiązania, oparte na wyżej opisanym obowiązku odszkodowawczym, nie sprawdziły się w praktyce. Niestety nie umożliwiają one realizacji jednego z istotnych celów, jakim miało być motywowanie gmin do sprawnej realizacji obowiązku wskazywania lokali socjalnych, co więcej sprzyjają nieprawidłowościom w tym zakresie – czytamy w wystąpieniu Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.