Jak podaje bankier.pl, modyfikacje w zakresie zasad planowania przestrzennego mają być znaczne. Przede wszystkim zlikwidowana zostanie tzw. WZ-ka, czyli decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, która stanowi podstawę formalną do ubiegania się o pozwolenie na budowę na obszarach, gdzie nie uchwalono planu miejscowego.
Dotychczas o taką należało ubiegać się, jeśli dla nieruchomości nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, jednak jednocześnie zapowiadana nowelizacja ma nałożyć na samorządy obowiązek ich uchwalenia. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego to tworzony przez radę miasta lub gminy akt prawny, w którym ustala się przeznaczenie poszczególnych terenów, a także sposób ich zagospodarowania oraz obowiązujące na danym obszarze warunki zabudowy. Plan miejscowy określa więc rodzaj budynków, które mogą stanąć na objętym nim terenie, a także ich wysokość, sąsiedztwo oraz drogę dojazdową.
Losy opłaty planistycznej nadal nieznane
W związku z zapowiadanymi zmianami wątpliwości budzi kwestia kontrowersyjnej opłaty planistycznej. Nie wiadomo jeszcze, czy zostanie ona zlikwidowana – dotychczasowe działania rządu wskazują raczej na jej utrzymanie.
Opłata planistyczna, nazywana również rentą planistyczną, nakładana jest ze względu na wzrost wartości nieruchomości wynikający ze zmiany bądź uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego. Można więc nałożyć opłatę przykładowo w sytuacji, gdy działka rolna zostaje przekwalifikowana na działkę budowlaną. Musi być ona uiszczona w przypadku sprzedaży nieruchomości. Jednorazową opłatę pobiera wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Obowiązek wniesienia opłaty mija z upływem pięciu lat kalendarzowych. Jeśli więc transakcja odbywa się po upływie pięciu lat od chwili wejścia w życie zmian lub uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego – sprzedający nie będzie ponosił tych kosztów. Opłata planistyczna zawsze jest określona procentowo, bez wskazania konkretnej kwoty. Jej wysokość może wahać się pomiędzy 0 a 30 proc. Renta planistyczna jest wyliczana na podstawie oceny rzeczoznawcy majątkowego. postępowanie w sprawie ustalenia opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem bądź zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wszczynane jest po przesłaniu przez notariusza wypisu z aktu notarialnego.