W ślad za najlepszymi
Kaucja za plastikowe butelki nie jest żadną innowacją. Wiele państw funkcjonuje w ten sposób od dawna. W Szwecji system ten świetnie sprawdza się od ponad 35 lat. Polska już od dłuższego czasu przygotowywała się na takie rozwiązania. Niezbędne było porozumienie z producentami żywności, by ujednolicić rodzaj używanych opakowań. Zmiany były jednak konieczne, ponieważ narzucają je przepisy unijne.
Już w ubiegłym roku producenci poinformowali o gotowości do wprowadzenia na rynek plastikowych butelek typu PET, nadających się do zwrotu. Powstaną również specjalne automaty depozytowe. Kiedy więc rozwiązanie wejdzie w życie? Na razie nie ma konkretnej daty. Wiadomo jednak, że dyrektywa unijna o nazwie Rozszerzona Odpowiedzialność Producentów musi zostać wdrożona najpóźniej do stycznia 2023 r. Natomiast selektywna zbiórka tworzyw sztucznych do 2025 r. musi osiągnąć przynajmniej 77 proc. Jak podaje Eurostat, obecnie odzyskujemy zaledwie 40 proc. plastiku.
Zwrócimy tylko butelki?
Oprócz zwrotu zużytych plastikowych butelek możliwe będzie także deponowanie aluminiowych puszek i szklanych butelek. To, ile automatów stanie w konkretnych miastach, będzie zależało od producentów żywności. To oni będą odpowiedzialni za wdrożenie oraz funkcjonowanie odpowiednich procedur. Jest to jedno z możliwych rozwiązań. W Unii Europejskiej, oprócz wspomnianego wcześniej „systemu producenckiego” funkcjonuje również „system państwowy”, w którym za skup i późniejszy recykling opakowań organizują struktury państwowe – przyjęto go np. w Chorwacji.
Ile będzie można otrzymać za zwrot opakowań?
Polska Federacja Producentów Żywności twierdzi, że jednorazowa kaucja powinna wynieść przynajmniej 50 gr.
– Mniejsze kwoty po pierwsze, nie motywowałyby do oddania tego opakowania, a z drugiej strony, system nie mógłby funkcjonować przy tak niskiej kaucji – ocenia Andrzej Gantner, dyrektor PFPŻ.
Zaznacza przy tym, że kaucja w tej wysokości miałaby dotyczyć zarówno butelek typu PET, jak i puszek. Dla porównania w Niemczech kaucja ta wynosi 25-30 eurocentów.
Nowy, stary pomysł
W myśl dyrektywy unijnej automaty do zwrotu plastikowych opakowań mają pojawić się na szeroką skalę w całym kraju. Tymczasem rozwiązanie to jest nam znane od dawna.
– System kaucyjny w Polsce już funkcjonował, z dużym zresztą powodzeniem – mówił niedawno w rozmowie z serwisem money.pl wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba. – Nie jestem fanem minionego ustroju, ale ten akurat element działał. Myślę, że wiele osób to pamięta. Zresztą doświadczenia państw zachodnich pokazują, że społeczeństwa bardzo szybko przekonały się do systemów kaucyjnych – podkreślał.
Ponadto oddolne inicjatywy tego typu funkcjonują już w niektórych miastach. Krakowski magistrat o pojawieniu się pierwszego butelkomatu poinformował już 2 lata temu. Była to akcja tymczasowa, której celem miało być sprawdzenie, czy krakowianie zainteresują się takim rozwiązaniem. Cieszyła się ono dużym powodzeniem. Kaucja za jedną butelkę wynosiła wtedy 10-20 gr.
Ekologia coraz silniejszym trendem
Nie można zaprzeczyć, że recykling i nurt eko stają się coraz popularniejsze w społeczeństwie. Jakiś czas temu powstała nawet ogólnopolska akcja propagująca butelkomaty o nazwie Plastikowa Butelka Zwrotna. W 2018 r. ogłoszono również Światowy Dzień Recyklingu. Przypada on 18.03 i ma na celu zwrócenie uwagi, jak ważne jest świadome zarządzanie zasobami naturalnymi. Odpowiedzialne działania decydują przecież nie tylko o naszej przyszłości, ale również przyszłym losie całej planety.
