Skarb państwa nie chce przejmować nieruchomości

Od ośmiu miesięcy osoby, które nie są w stanie ponosić kosztów utrzymania nieruchomości, nie mogą się ich zrzec.

Przekazywanie porzuconych nieruchomości gminom Trybunał uznał za niekonstytucyjne, a na przejmowanie ich przez skarb państwa nie zgodził się prezydent. W lipcu 2006 roku prezydent zawetował ustawę nowelizującą kodeks cywilny - w tym art. 179 dotyczący zrzekania się własności nieruchomości. W polskim prawie powstała w tym zakresie luka prawna. Właściciele nieruchomości, których nie stać na ponoszenie kosztów ich utrzymania (najczęściej zdegradowanych obiektów przemysłowych, fabryk - wymagających olbrzymich środków na zabezpieczenie), nie mogą się zrzec własności.

Problem wypłynął w marcu 2005 r., kiedy Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 179 kodeksu cywilnego w brzmieniu nadanym nowelizacją z 2003 roku narusza zasadę samodzielności finansowej gmin. Porzucane nieruchomości przypadały na własność gminom, na których terenie się znajdowały. Najbardziej poszkodowane były gminy śląskie, dlatego też rady gmin Knurowa i Jastrzębia zdecydowały się zaskarżyć przepis do Trybunału. Zdaniem Trybunału pomysł, by porzucane nieruchomości stawały się z mocy prawa własnością gmin, całkowicie zlekceważył podmiotowość prawną tych jednostek samorządowych. Trybunał dał posłom półtora roku na poprawienie art. 179 k.c. Orzeczenie weszło w życie 15 lipca 2006 roku. Sejm nie zdążył w tym terminie, ale uchwalił nową regulację. Prezydent złożył jednak weto do noweli, posługując się tą samą argumentacją co Trybunał Konstytucyjny, tyle że odniósł ją do sytuacji skarbu państwa.

Senat przygotowuje obecnie nowelizację kodeksu cywilnego, która przywraca treść art. 179 k.c. przed nowelizacją kodeksu w 2003 roku. Do zrzeczenia się własności konieczna byłaby zgoda starosty. Zrzeczenie się nie byłoby więc czynnością jednostronną. Wola właściciela o wyzbyciu się nieruchomości musiałaby być zaakceptowana przez podmiot, który by ją przejmował.