Nakazy eksmisji zagrażają finansom gmin

Zgromadzenie Ogólne Śląskiego Związku Gmin i Powiatów postuluje dostosowanie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego do realnych możliwości samorządów. Kontrowersje budzi przepis art. 14 ust. 1, który dotyczy obowiązku zapewnienia lokalu zastępczego osobom, które otrzymały nakaz eksmisji. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, skierowanie lokatorów do innego mieszkania należy do zadań gminy. Przedstawiciele śląskich samorządowców zwrócili uwagę, że zasada ta musi być respektowana nie tylko w ramach procedury opróżniania lokali wchodzących w skład gminnych zasobów mieszkaniowych, lecz także mieszkań spółdzielczych czy należących do osób fizycznych.

W związku z obciążeniem gmin dodatkowymi zobowiązaniami na rzecz osób eksmitowanych z niepublicznych mieszkań, brakuje środków na realizację innych założeń przedmiotowej ustawy. Gminom brakuje funduszy na zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych gospodarstw domowych o niskich dochodach (do czego zobowiązuje art. 4 ust. 2 ustawy). Wymagania wobec samorządów przewyższają wobec tego ich realne możliwości finansowe. Gminom brakuje również funduszy na wypłaty odszkodowań w sytuacji niezapewnienia lokalu zastępczego. Śląski Związek Gmin i Powiatów proponuje korektę istniejących regulacji. Po zmianie przepisy miałyby brzmieć następująco:

• art. 14. 1. : w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu, która na zlecenie Skarbu Państwa (z jego środków) realizuje ten obowiązek;
• art. 18 ust. 5.: jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do Skarbu Państwa, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).