Rewitalizacja jako proces przywracania świetności miejskim obszarom, jest złożonym przedsięwzięciem prowadzonym na dużą skalę. Jej powodzenie zależy m.in. od zastosowanych rozwiązań i właśnie tą kwestią zainteresowali się pomysłodawcy programu „T-Factor”. Jest to prestiżowy projekt badawczy finansowany przez Komisję Europejską ze środków programu Horyzont 2020. Dotyczy tzw. „miejsc tymczasowych”, które można spotkać w miastach na całym świecie, a także „tymczasowej urbanistyki”. Wśród miast biorących udział w projekcie, takich jak Barcelona, Florencja, Marsylia, Dortmund, Londyn, Szanghaj i Nowy Jork, znalazła się także Łódź. Miasta mają przedstawiać swoje doświadczenia w zakresie rewitalizacji oraz wymieniać się innowacjami w obszarze zarządzania, designu czy aspektów prawnych. Realizacja projektu ma trwać cztery lata.
– Cieszę się bardzo, że wieloletnie wysiłki Łodzi w zakresie rewitalizacji zostały dostrzeżone i docenione poza granicami naszego kraju – przyznała Joanna Skrzydlewska, wiceprezydent Łodzi – Bogate doświadczenia to kapitał, którym możemy i chcemy się dzielić z innymi, aby w przyszłości procesy rewitalizacji przebiegały wszędzie coraz sprawniej. To dla nas także okazja do poznania jeszcze bliżej dobrych praktyk innych miast i wykorzystania ich w Łodzi. Przypomnę, że to pierwszy projekt realizowany przez nasze miasto ze środków Programu Horyzont 2020. Niewiele polskich samorządów uczestniczy w takich projektach badawczych. Naszą aktywność w tym zakresie już zauważono w kraju – zostaliśmy nominowani w tym roku do Nagrody Kryształowej Brukselki w kategorii jednostki samorządowe.
EC1 przykładem mądrze prowadzonych projektów rewitalizacji
Łódź, biorąc za przykład rewitalizację kompleksu EC1 Łódź – Miasto Kultury, zaprezentuje dobre praktyki w stopniowym ożywianiu obszarów i obiektów w zmiennej, wymagającej szybkich adaptacji rzeczywistości. Swoje doświadczenia ma przekazać takim miastom jak Amsterdam, Mediolan, Lizbona, Kowno i Bilbao. Kompleks EC1 pełni obecnie funkcje kulturalno-artystyczne oraz edukacyjne. Rewitalizację obiektu przeprowadzono łącząc elementy architektury z początku ubiegłego stulecia z inspiracją nowoczesnym nurtem postindustrialnym. Zagospodarowany na nowo teren dawnej Elektrowni Łódzkiej jest dziś jednym z największych w kraju instytucji kultury, stopniowo uruchamiającej kolejne elementy oferty, atrakcje i usługi.
– Jesteśmy dumni z tego, że EC1 jest wzorcowym projektem rewitalizacji i inspiracją dla wielu ważnych europejskich miast – podkreślił Błażej Moder, dyrektor instytucji – Projekty rewitalizacyjne najczęściej są bardzo złożone i zaplanowane na lata. Rok 2020 udowodnił, że toczą się w zmiennych okolicznościach. Dlatego stopniowe wprowadzanie kolejnych funkcji pozwala z jednej strony, uratować budynki czy obszary przed dalszą degradacją, z drugiej natomiast daje szansę na reakcję, korektę założeń i dostosowanie do nowych, niemożliwych do przewidzenia okoliczności.
„Przestrzeni tymczasowych” jest w Europie coraz więcej
Projekt „przestrzeniami tymczasowymi” nazywa wolne budynki, działki i niewykorzystane przestrzenie, których na terenie całej Europy jest coraz więcej. Na wstępnym etapie rewitalizacji pełnią one funkcję miejsc przeznaczonych, w ograniczonym okresie czasu, do współtworzenia i eksperymentowania. Takie przestrzenie często mają szansę na stałe zagościć w krajobrazie lokalnym, stanowiąc prototypy przyszłych dzielnic i obszarów. Program „T-Factor” ma na celu praktyczne wdrażanie zgromadzonych przez miasta takie jak Łódź doświadczeń, narzędzi, wytycznych i lokalnych działań pilotażowych w celu przetestowania możliwości korzystania z koncepcji "przestrzeni tymczasowych" i „tymczasowej urbanistyki” we wszystkich miastach Unii Europejskiej.
