Polski najem na tle innych krajów europejskich
W Polsce 4,3 proc. obywateli wynajmuje mieszkania po cenie rynkowej. Dla porównania w Danii i Niemczech jest to ponad 40 proc., natomiast w Szwajcarii – niemal 50 proc. Specjaliści dopatrują się tak niskiego wskaźnika na polskim rynku najmu w uwarunkowaniach historyczno-socjologicznych. W krajach byłego bloku wschodniego odsetek osób wynajmujących mieszkania po cenach rynkowych nie przekracza 7 proc. W Polsce nadal panuje przekonanie, że posiadanie własnego mieszkania to wyznacznik pewnego statusu społecznego. Polacy są silnie przywiązani do prawa własności. Wiele osób postrzega zakup nieruchomości jako swoistego typu lokatę kapitału. Rynek kapitałowy w Polsce nie jest tak bardzo rozwinięty, jak w niektórych krajach Europy Zachodniej. To natomiast sprawia, że nie ma powszechnej alternatywy do gromadzenia oszczędności oraz ich inwestowania.
Kolejnym istotnym czynnikiem niechęci do wynajmowania mieszkania według analizy AMRON jest niska mobilność zawodowa Polaków. Według GUS-u saldo migracji wewnętrznej w kraju ostatni raz było dodatnie w 2000 roku. Polacy niechętnie migrują z miasta do miasta, częściej decydują się na wyjazd zagranicę do pracy. Poza tym miejsce zamieszkania często determinuje miejsce pracy.
Wzrost zainteresowania wynajmowanymi mieszkaniami na polskim rynku
Od kilku lat zauważalna jest jednak tendencja wzrostowa na polskim rynku najmu. Związane jest to z postępującymi procesami demograficznymi oraz zmianami stosunku społeczeństwa do kwestii wynajmowania mieszkania. Nadal jednak istotną rolę stanowią czynniki podażowe, które tworzą rynek najmu.
Trend kupowania mieszkań inwestycyjnych w Polsce związany jest m.in. z niskimi stopami procentowymi. Mieszkań przeznaczonych do wynajęcia jest coraz więcej, co przyczynia się do konkurencji zarówno cenowej, jak i jakościowej.
Najem instytucjonalny
Na polskim rynku najmu powstają podmioty instytucjonalne, które oferują mieszkania na wynajem (np. Fundusz Mieszkań na Wynajem). Również coraz więcej firm deweloperskich inwestuje w mieszkania na wynajem. Najem instytucjonalny jest bardziej przejrzysty, a jego głównym założeniem jest równoważenie interesów prawnych najemców oraz wynajmujących.
Coraz mniej Polaków korzysta również z najmu subsydiowanego (mieszkania komunalne, socjalne, społeczno-czynszowe). Według analizy AMRON w ciągu ostatnich 8 lat odsetek osób korzystających z tej formy wsparcia zmalał o ponad 4 proc.
Coraz lepsza sytuacja na rynku pracy oraz wzrost gospodarczy sprawiły, że najemcy czynszowi zaczęli szukać lepszych standardów mieszkaniowych, tym samym zasilając otwarty rynek najmu. W ostatnich latach malała liczba nowych lokali socjalnych oraz czynszowych. Specjaliści są jednak przekonani, że trend ten może się odwrócić dzięki działaniom Banku Gospodarstwa Krajowego – mowa tu głównie o uruchomieniu programu bezzwrotnego wsparcia budownictwa komunalnego i socjalnego.
