Współpraca pomiędzy inwestorami a samorządami
Ustawa, którą podpisał Andrzej Duda, jest pierwszą z propozycji dotyczących części rynkowej pakietu mieszkaniowego. Dostarcza ona narzędzia ułatwiające inwestowanie i zaspakajające potrzeby mieszkaniowe. Rozwiązanie to będzie wykorzystywało model współpracy pomiędzy inwestorami a samorządami.
Inwestorzy będą mogli łatwiej pozyskać grunty od samorządów na budowę osiedli mieszkaniowych. W zamian za to gminy otrzymają lokale, które będą mogły zostać przeznaczone na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych lokalnej społeczności lub też pod działalność zdrowotną, kulturalną czy edukacyjną. Ponadto państwo zapewni gminom bezzwrotną pomoc przy realizacji infrastruktury technicznej i społecznej.
Celem działań podejmowanych w ramach tzw. pakietu mieszkaniowego jest osiągnięcie przyjętych przez rząd założeń dotyczących wybudowania 100 tys. mieszkań do 2030 roku. Dotychczas oddanych do użytku oraz pozostających w budowie jest ok. 26 tys. lokali.
Program Lokal za Grunt
Zgodnie z danymi GUS w 2019 roku w posiadaniu gmin znajdowało się ok. 28 tys. ha gruntów pod budownictwo mieszkaniowe. Ok. 45,3 proc. z nich są to tereny uzbrojone. Zdaniem Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii model wymiany korzyści pomiędzy gminą a inwestorem ma praktyczne zastosowanie. Konieczne jest jednak zachowanie zasad konkurencyjności i transparentności.
Podpisana przez prezydenta ustawa ma zachęcić samorządy lokalne do angażowania się w działania, których celem jest rozwój budownictwa z wykorzystaniem zasobu nieruchomości gminnych. Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 kwietnia 2021 roku.
Jak będzie wyglądać współpraca pomiędzy inwestorem a gminą?
Podstawowy model współpracy zakłada, że inwestor po nabyciu gruntów od gminy, będzie budował budynek (lub remontował już istniejący obiekt), a następnie przekazywał część mieszkań samorządowi. Tak pozyskane lokale gmina mogłaby zachować w swoim zasobie (np. mieszkania komunalne) lub też przeznaczyć je na inny cel (wnieść do spółek gminnych lub państwowych). To prosty sposób na pozyskanie zasobu mieszkaniowego na zaspokojenie potrzeb lokalnej społeczności.
Ustawa dopuszcza również elastyczny model współpracy. Możliwe będą inne formy inwestowania (m.in. uzyskanie przez samorządy lokali położonych w innych lokalizacjach lub powierzchni, które będą przeznaczone na cele niemieszkalne).
Warto wspomnieć, że nieruchomości oferowane przez gminę będą musiały być objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy. Wpłynie to na przyspieszenie procesu inwestycyjnego. Ustawa ma także zachęcić do inwestowania na terenach poddawanych rewitalizacji, a także do prowadzenia prac remontowych w obiektach zabytkowych.
O zbyciu nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości ma rozstrzygać rada gminy na drodze uchwały rady gminy. Dokument ten ma zawierać m.in. liczbę i powierzchnię lokali lub budynków, które gmina ma uzyskać w ramach rozliczenia, ich parametry, minimalny standard, lokalizację oraz cenę 1 mkw. powierzchni użytkowej.
Na jakie korzyści mogą liczyć inwestorzy?
Inwestorzy zyskają lepszy dostęp do nieruchomości o potencjale inwestycyjnym. Grunty należące do gmin często odznaczają się atrakcyjną lokalizacją i są dobrze skomunikowane. Ponadto będą mogli dopasować sposób pozyskania nieruchomości do swoich aktywów. Atutem jest także możliwość odroczenia ostatecznego rozliczenia ceny nieruchomości do czasu zakończenia całej inwestycji.
Wprowadzona ustawa przyspieszy proces inwestycyjno-budowlany. Inwestor będzie miał pełną swobodę w gospodarowaniu lokalami, które nie zostaną przekazane gminie w rozliczeniu.
Na jakie korzyści mogą liczyć samorządy?
Samorządy będą miały możliwość zwiększenia zasobu lokali, który posłuży do realizacji zadań gminy. Nie będą musiały bezpośrednio angażować się w realizację procesu inwestycyjno-budowlanego.
Pozyskane lokale będą mogły posłużyć do zasilenia oferty mieszkaniowej, realizacji działań z zakresu rewitalizacji, poprawy dostępności osiedli mieszkaniowych do infrastruktury technicznej i społecznej, a także poprawy jakości usług świadczonych na rzecz lokalnych społeczności.
Współpraca pozwoli również na zagospodarowanie działek, które dotychczas wyłącznie generowały koszty (np. związane z ich utrzymaniem). Cały proces wpłynie na zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej regionu.
Lokal za Grunt a Mieszkanie na Start
Co więcej, najemcy mieszkań, które zostaną uzyskane przez gminę w ramach programu Lokal za Grunt, wniesionych do spółek gminnych lub spółek Skarbu Państwa, będą mogli starać się o dopłaty do czynszu w ramach Mieszkanie na Start.
