Osada fabryczna na liście Pomników Historii

Pochodząca sprzed 100 lat osada fabryczna w Żyrardowie została wpisana na listę Pomników Historii. Zabytkowy układ przestrzenny, zachowany do dnia dzisiejszego i często uważany za przemysłowe miasto idealne, powstał w latach 70. XIX w. Obok rozlokowanej wzdłuż rzeki dzielnicy przemysłowej powstało małe osiedle mieszkaniowe, które rozbudowano na przełomie XIX i XX w. (wzniesiono wówczas m.in. kolejne domy robotnicze, szkoły, szpital, dom ludowy, budynki straży pożarnej, rzeźnię, pralnię i trzy neogotyckie kościoły). Zastosowane w nim rozwiązania były prekursorskie, a sama osada cechowała się starannym rozplanowaniem urbanistycznym.

Całkowity upadek zakładów nastąpił po przemianach ustroju w 1989 r. Obecnie ogromne gmachy fabryczne są rewitalizowane i przekształcane m.in. w luksusowe apartamentowce z loftami.