Proponowane zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Przedstawiciele Związku Miast Polskich przedstawili swoje stanowisko w sprawie projektowanej nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zdaniem przedstawicieli Związku Miast Polskich potrzebne jest zwiększenie rangi studium, które stanowi wyraz kierunków polityki przestrzennej gminy. Szczególnie ważny jest przy tym fakt, że niemal wszystkie gminy w Polsce posiadają studium.

Nieporozumieniem była oczywiście propozycja nadania studium charakteru prawa miejscowego. Inicjatorzy chcieli, by na podstawie studium były wydawane pozwolenia na budowę. Całkowicie zignorowano przy tym fakt, iż ogólny, kierunkowy charakter studium, jego skala i wynikająca z tych okoliczności szczegółowość map, uniemożliwiają wydanie pozwolenia na budowę bez uszczegółowienia warunków lokalizacji (w planie miejscowym, w przepisach uproszczonych bądź w decyzji o ustaleniu warunków zabudowy).

Przedstawiciele miast stoją ponadto na stanowisku, iż należy rozważyć zakaz zmieniania studium przy zmianach planów miejscowych, z dopuszczeniem zmiany studium dla danego obszaru najpóźniej wraz z przystąpieniem do opracowania planu miejscowego lub przepisów uproszczonych. Ponadto zmodyfikowaniu powinna ulec zasada okresowego przeglądu studium (raz na cztery lata) – w taki sposób, aby następowało to w pierwszym roku kadencji.

Zdaniem Związku Miast Polskich konieczne jest skrócenie i uproszczenie procedur związanych ze sporządzaniem planów miejscowych (przepisów uproszczonych dla obszarów zabudowanych). Jednak nie może to polegać na zmniejszeniu dostępu obywateli do udziału w tych pracach. Z tego powodu wskazane jest np. wyeliminowanie konieczności ubiegania się o zgodę na odrolnienie (w granicach miast wydawanie zgody przez resort rolnictwa jest nonsensem), a także zastąpienie konieczności uzgodnienia projektów z różnymi instytucjami uzyskaniem ich opinii (przy czym czas na ich przedłożenie nie może przekroczyć 30 dni).

Przedstawiciele Związku nie zgadzają się na skrócenie o 10 dni czasu wyłożenia planu do publicznego wglądu, gdyż przy obecnych rzeczywistych barierach w planowaniu zagospodarowania przestrzeni okres 10 dni nie ma żadnego znaczenia, przy wielu miesiącach trwania innych procedur, za to znacząco utrudni obywatelom dostęp do projektów planów.

Związek Miast Polskich proponuje natomiast znaczne skrócenie lub zlikwidowanie większości procedur odwoławczych dla podmiotów niebędących właścicielami gruntów. Ta zmiana ma znieść największą barierę: możliwość blokowania inwestycji przez jej przeciwników, zwykle ukrywających prawdziwe motywy pod szczytnymi hasłami.

Ponadto Związek Miast Polskich nadal podtrzymuje swój postulat o konieczności likwidacji decyzji o warunkach zabudowy, a więc przepisów, które są korupcjogenne w samym założeniu. Podkreśla jednak przy tym, że wejście w życie tego rozwiązania musi być poprzedzone odpowiednio długim vacatio legis (minimum 4 lata), inaczej bowiem może w wielu gminach nastąpić paraliż inwestycyjny. Na okres przejściowy można wprowadzić niezbędne zabezpieczenia, a przede wszystkim warunek zgodności decyzji ze studium.