Problemy mieszkaniowe jednym z wyzwań współczesnego pokolenia
Z raportu Fundacji Habitat for Humanity Poland wynika, że problemy mieszkaniowe są jednym z najważniejszych wyzwań w życiu Polaków. Przekładają się one na inne życiowe plany, w tym ewentualną emigrację czy też założenie rodziny. Z okazji Światowego Dnia Mieszkalnictwa zapytano naszych rodaków o ich sytuację mieszkaniową. Jedynie 37 proc. przyznało, że nie ma problemów mieszkaniowych. Połowa ankietowanych nie może jednak zrealizować swoich planów z uwagi na brak godnego miejsca do życia.
Zarówno w Polsce, jak i w Europie obserwowany jest kryzys mieszkaniowy. Problemem jest m.in. deficyt dostępnych cenowo mieszkań. W całej Europie rosną koszty związane z mieszkaniem. Z tego te względu konieczne jest wykorzystanie narzędzi, które pomogłyby dostarczyć na rynek przystępne cenowo lokale. Niezbędne jest podjęcie działań, które przyniosłyby realne rozwiązanie.
Prezeska Fundacji Habitat for Humanity Poland Magdalena Ruszkowska-Cieślak zwraca uwagę na działania w zakresie najmu społecznego (np. społecznych agencji najmu). Habitat Poland w 2020 roku wystartowała z trzyletnim międzynarodowym projektem „Wypełniając lukę: Remontujemy pustostany, aby zapewnić dom”.
Potencjał pustostanów w Polsce
Fundacja Habitat for Humanity Poland w ramach nowego projektu postanowiła zbadać potencjał pustostanów w Polsce z uwzględnieniem możliwości wykorzystania ich na cele mieszkaniowe. Okazało się, że właścicielami większych zasobów nieruchomości na terenie naszego kraju są głównie samorządy. Wiele obiektów należy również do spółek Skarbu Państwa, prywatnych przedsiębiorstw oraz związków wyznaniowych. Jednym z problemów dotyczących pustostanów jest ustalenie własności (m.in. roszczenia, przedłużające się procesy identyfikacji aktualnego właściciela).
Raport potwierdza również występowanie tzw. luki remontowej. Budynki i mieszkania są w złym stanie technicznym, co wymaga przeprowadzenia długotrwałych procedur remontowych oraz dużych nakładów finansowych. W przypadku obiektów, które są w stanie bardzo zdegradowanym, jedynym rozwiązaniem może okazać się wyburzenie budynku i uporządkowanie przestrzeni. Z pewnością umożliwiłoby to lepsze zagospodarowanie danej działki.
Z przygotowanego raportu wynika, że jednym z wyzwań jest stan techniczny, a także koszty generalnych remontów budynków z lokalami mieszkalnymi. W celu poprawy standardu takich obiektów często konieczne jest ulepszenie efektywności energetycznej budynków oraz wymiana źródeł ogrzewania. Niektóre lokale wymagają doprowadzenia wody, kanalizacji, wentylacji oraz budowę łazienek. Rosnące standardy mieszkaniowe to nie jedyny problem. Zmienia się także prawo dotyczące zasobu komunalnego oraz zasad jego wynajmowania.
Obecnie nie ma mieszkań socjalnych, lecz są umowy najmu socjalnego lokali mieszkalnych. Z tego względu wiele lokali zostało zakwalifikowanych inaczej i aktualnie uznawane są za tymczasowe. Okazuje się również, że puste pozostają części mieszkań, w których dotychczas można było zakwaterować kilka rodzin. Ma to związek z brakiem możliwości prowadzenia gospodarstwa domowego w takim lokalu.
Wiele gmin zauważa problem pustostanów oraz konieczność podjęcia działań zmierzających do powiększenia swoich zasobów mieszkaniowych. Pojawiają się również pomysły na zagospodarowanie trudnych nieruchomości m.in. poprzemysłowych, zabytkowych, po nieczynnych szkołach, szpitalach oraz innych budynkach użyteczności publicznej.
Raport opracowany przez Fundację Habitat for Humanity Poland może posłużyć jako narzędzie uwzględniane przez gminy podczas planowania polityki mieszkaniowej. Jest zachętą do stworzenia społecznie zorientowanych rozwiązań, których celem jest poprawa warunków mieszkaniowych w Polsce.
