Stan epidemii a walne zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowych
Według tarczy antykryzysowej 1.0 walne zgromadzenia mogą się odbyć w 6 tygodni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Nie wiadomo jednak kiedy stan ten się zakończy. RPO zwrócić uwagę na ten problem, kierując go do Jadwigi Emilewicz – minister rozwoju i wiceprezes Rady Ministrów.
Specustawa z 31 marca 2020 roku zakłada przedłużenie o 6 tygodni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ustawowego terminu zwołania walnego zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowej albo właścicieli lokali. Zapis ten miał zagwarantować, że obrady odbędą się, dopiero gdy będzie to bezpiecznie.
Stan epidemii utrzymuje się jednak już pół roku. Ponadto nie zanosi się na to, aby został on wygaszony w najbliższym czasie. Co więcej, przypuszcza się, że w okresie jesienno-zimowym nastąpi druga fala zakażeń, powodując wzrost nowych zachorowań. Stan epidemii może zatem utrzymać się przez kolejne miesiące. Niektórzy specjaliści uważają, że epidemia może utrzymać się ok. 2 lata.
Prawo spółdzielcze a walne zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowych
Według Prawa spółdzielczego walne zgromadzenie zwołuje zarząd co najmniej raz w roku w ciągu 6 miesięcy po upływie roku obrachunkowego (w tym wypadku kalendarzowego). Z tego też względu walne zgromadzenia w spółdzielniach mieszkaniowych odbywały się zazwyczaj do końca czerwca.
Walne zgromadzenia odpowiadają za m.in.:
- uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej, kulturalnej i społecznej,
- rozpatrywanie wniosków dotyczących przedstawionego listu polustracyjnego z działalności spółdzielni,
- rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań rocznych i finansowych,
- udzielanie absolutorium członkom zarządu, podejmowanie uchwał członków spółdzielni, rady lub zarządu,
- podejmowanie uchwał dotyczących podziału nadwyżki bilansowej lub sposobu pokrywania strat,
- określanie najwyższej sumy zobowiązań, jaką spółdzielnia może zaciągnąć,
- podejmowanie uchwał dotyczących sprzedaży nieruchomości, zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej,
- podejmowanie uchwał dotyczących połączenia się spółdzielni, jej podziału lub likwidacji,
- uchwalanie zmian statusu,
- rozpatrywanie w postępowaniu wewnątrz spółdzielni odwołań od uchwał rady.
Konieczność wprowadzenia zmian w prawie dotyczącym walnych zgromadzeń spółdzielni
RPO zwraca uwagę na to, że niektóre z kompetencji walnego zgromadzenia mają ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania spółdzielni. Uchwały mogą odgrywać zasadniczą rolę w utrzymaniu odpowiedniej kondycji gospodarczej i finansowej spółdzielni. Konieczne jest więc stworzenie takich warunków, aby walne zgromadzenia spółdzielni mieszkaniowych mogły podejmować uchwały, chociażby w sprawach najważniejszych. Ponadto spółdzielnia mieszkaniowa powinna sporządzić sprawozdanie finansowe i sprawozdanie z działalności w terminie do 6 miesięcy od dnia bilansowego. Termin ten co prawda przedłużono do końca września 2020 roku, jednak już wiadomo, że w obecnych warunkach jego dotrzymanie jest niemożliwe.
Zwoływanie walnych zgromadzeń pomimo stanu epidemii
Wiele spółdzielni mieszkaniowych postanowiło, pomimo stanu epidemii, wyznaczyć termin walnego zgromadzenia (m.in. korespondencyjnego). Rodzi się jednak obawa, że uchwały podejmowane przez zgromadzenia zwołane sprzecznie z tarczą antykryzysową 1.0, mogą nie być wiążące dla członków spółdzielni. Obecnie obowiązujące przepisy stwarzają niebezpieczeństwo zaburzenia pracy spółdzielni mieszkaniowych i nie są odpowiednio dostosowane do utrzymującego się stanu epidemii. Ponadto członkowie spółdzielni mieszkaniowych nie mogą realizować swoich praw wynikających z tego członkostwa, co z kolei narusza ich prawa. RPO podkreśla, że konieczne jest podjęcie prac legislacyjnych w tym zakresie, aby wspólnoty mieszkaniowe i spółki mogły prawidłowo funkcjonować w czasie trwania stanu epidemii.
