Państwowe grunty w rękach cudzoziemców

Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła wyniki sprzedaży gruntów Skarbu Państwa w 3 oddziałach Agencji Nieruchomości Rolnych: Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu. Kontrola obejmowała dane z okresu od 2011 r. do 30 kwietnia 2013 r. Celem postępowania było stwierdzenie, w jaki sposób polskie nieruchomości rolne stają się własnością cudzoziemców z Europejskiego Obszaru Gospodarczego i jaka jest rzeczywista skala tego zjawiska.

Okazało się, że informacje, którymi dysponuje Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, nie obrazują aktualnej sytuacji na rynku. Pracownicy Najwyższej Izby Kontroli ustalili, że większość gruntów trafiła do zagranicznych inwestorów na skutek nabycia przez nich udziałów w spółkach z polskim kapitałem, które posiadały prawo do użytkowania tych nieruchomości. W toku postępowania wykazano, że powierzchnia sprzedanej ziemi jest prawie 4 razy większa niż sugerowałyby dane zgłoszone do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – w województwie dolnośląskim wynosi ok. 1,6 tys. ha, a w zachodniopomorskim blisko 4,6 ha. Stwierdzone nieprawidłowości mają związek z brakiem przepisu, który nakładałby na spółki kontrolowane przez obcy kapitał obowiązek podawania do rejestrów sądowych danych o posiadanych nieruchomościach rolnych.

Najwyższa Izba Kontroli zaobserwowała ponadto inne uchybienia w funkcjonowaniu Agencji, m.in.: nierzetelne wykonywanie zadań w zakresie poprawy struktury obszarowej gospodarstw rolnych, niedostateczna wiedza na temat sytuacji na wtórnym rynku obrotu ziemią oraz brak odpowiednich regulacji w zakresie wyboru nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.