Program dla mieszkalnictwa w czasach pandemii
W rozmowie z „Pulsem Biznesu" Robert Nowicki, wiceminister rozwoju przyznaje, że pierwsza część pakietu mieszkaniowego dotycząca budownictwa społecznego i komunalnego została przyjęta przez Stały Komitet Rady Ministrów. Teraz ma trafić pod obrady Rady Ministrów.
Pandemia koronawirusa wymusiła wypracowanie dodatkowych rozwiązań dotyczących wsparcia najemców w sytuacjach kryzysowych. Ministerstwo Rozwoju otrzymywało sygnały o trudnościach w regulowaniu czynszu ze względu na obniżenie pensji czy też całkowitą utratę pracy. Jednym z proponowanych przez MR rozwiązań są dopłaty do czynszów – do 1,5 tys. zł w przypadku osób, których dochody spadł co najmniej o 25 proc. w porównaniu do ubiegłego roku.
Ten rodzaj wsparcia będzie obowiązywał przez 6 miesięcy. Dopłaty mają być wypłacane do 3 miesięcy wstecz, jednak nie jest jeszcze znana data ich startu. Z szacunków MR wynika, że skorzystać z nich może nawet 147 tys. osób.
Komercyjny pakiet mieszkaniowy
Drugi pakiet, tzw. komercyjny, ma obejmować takie zagadnienia, jak:
- lokal za grunt,
- ulga podatkowa PIT dla rodzin wielodzietnych oraz osób młodych,
- kooperatywy mieszkaniowe
- społeczne agencje najmu.
Polskie gminy dysponują ok. 28 tys. ha gruntów pod budownictwo mieszkaniowe, z czego ok. 40 proc. są to tereny uzbrojone. Rozwiązanie lokal za grunt zakłada, że gmina przekaże daną działkę na sprzedaż deweloperowi. Ten postawi na niej budynek, a cześć mieszkań zostanie oddana gminie w formie rozliczenia kosztów nabycia gruntów. Wszystko ma się odbywać w procedurze przetargowej. Tak pozyskane mieszkania pozostaną w zasobach gminy i będą wynajmowane.
Rober Nowicki podkreśla, jak ważną rolę w budowie odpowiedniej liczby mieszkań odgrywa współpraca pomiędzy podmiotami społecznymi i komercyjnymi.
W przypadku ulgi PIT symulacja wielkości odliczenia od podatku waha się od 4,5 tys. zł (singiel) do 12 tys. zł (małżeństwo z trójką dzieci). Wiceminister rozwoju zaznacza, że mechanizm wypłat obecnie dopracowywany jest wraz z Ministerstwem Finansów. Ulga ta ma być traktowana jako środki na urządzenie się i przysługiwać po zakupie pierwszego mieszkania lub wybudowaniu pierwszego domu.
Pakiet ma także zakładać utworzenie społecznych agencji najmu mieszkań. Idea taka funkcjonuje m.in. we Francji, Belgii i Wielkiej Brytanii. Podmiot ten ma wynajmować osobom fizycznym lokale na okres długoterminowy (5-10 lat). Umożliwi to uzyskanie korzystniejszej dla najemców stawki czynszu. Instytucja ma być również odpowiedzialna za naprawę ewentualnych awarii i usterek. Rozwiązanie to będzie skierowane wyłącznie do osób, których sytuacja życiowa lub dochody nie pozwalają na najem komercyjny.
MR pracuje także nad utworzeniem statusu prawnego dla kooperatyw mieszkaniowych. Budowa wielorodzinnego domu przez kilka osób może być bardziej opłacalna. Resort chce, aby kooperatywa uzyskała status instytucji prawnej, w ramach której będzie można starać się o nabycie gruntów z zasobów publicznych na preferencyjnych warunkach oraz zwiększyć swoją wiarygodność w oczach np. banków czy firm budowlanych.
Koszt pakietu mieszkaniowego
W przypadku pakietu społecznego rocznie na wsparcie działań samorządów zostanie przekazanych ok. 500 mln zł. Poszczególne elementy obu części pakietu – z wyjątkiem ulgi PIT – mają być finansowane z rezerw Narodowego Programu Mieszkaniowego.
Ministerstwo Rozwoju chce, aby pierwsza, społeczna część pakietu weszła w życie jak najszybciej. Na program komercyjny trzeba będzie poczekać do jesieni.
