1. Nikiszowiec w Katowicach – typowo robotnicze osiedle
Nikiszowiec w Katowicach umieszczono na liście zabytków architektury. Projekt zakładał wykonanie osiedla familoków dla pracowników okolicznych kopalni i hut. Znajduje się tutaj dziewięć połączonych ze sobą w pierścienie bloków z czerwonej cegły. Pierwszy z nich powstał w 1911 roku.
2. Giszowiec w Katowicach – zielono mi…
Budowę Giszowca w Katowicach rozpoczęto na początku XX wieku. Koncepcja zakładała stworzenie wiejskiego osiedla z chłopskimi chałupami wkomponowanymi w zielone otoczenie. Obecnie jednak z dawnych zabudowań pozostało niewiele – są one wpisane do rejestru zabytków. Zmieniła się również okolica. Zamiast lasu pojawiły się wieżowce z wielkiej płyty.
3. Zaspa w Gdańsku – osiedle na lotnisku
Zaspa w Gdańsku niegdyś była niewielką osadą nad nieistniejącym obecnie jeziorem o tej samej nazwie. Budowa osiedla wystartowała w 1973 roku na terenie działającego wówczas lotniska we Wrzeszczu. Po jego likwidacji na obszarze pojawiło się więcej bloków z wielkiej płyty. Na ich ścianach namalowano sześćdziesiąt murali.
4. Manhattan w Łodzi – inspiracja Nowym Jorkiem?
Na łódzki Manhattan składa się osiem wieżowców o różnej wysokości. Wzniesiono je pod koniec lat 70. XX wieku. Miały symbolizować nowoczesność i nadchodzące zmiany. Wysokie budynki połączone są w moduły. Z okien rozpościera się widok na centrum miasta. Niegdyś mieszkania tutaj kojarzone były z luksusem. Co ciekawe, osiedle nie jest wzniesione w popularnej ówcześnie technologii wielkiej płyty.
5. Księży Młyn w Łodzi – wzorcowe osiedle
Księży Młyn w Łodzi to osiedle kojarzone głównie z bliźniaczymi dwukondygnacyjnymi budynkami z czerwonej cegły. Najbardziej charakterystyczne z nich wzniesiono w latach 70. XIX wieku. Projekt zakładał stworzenie niezależnej kolonii robotniczej – z wszelkimi niezbędnymi na co dzień usługami. Obecnie w wielu budynkach znajdują się apartamenty i lofty.
6. Nowa Huta w Krakowie – osiedle-monument
Nowa Huta w Krakowie ma szansę trafić na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Osiedle rozpoczęto wznosić w 1949 roku. Główną częścią jest Plac Centralny, z którego promieniście rozchodzą się szerokie ulice. Kwartały mają charakterystyczną zabudowę łączącą w sobie elementy kamienic i bloków. Na osiedlu jest dość dużo zieleni. Nowa Huta miała łączyć w sobie idee socrealizmu z prostotą osiedla robotniczego.
7. Osiedle przy placu Grunwaldzkim we Wrocławiu – inspirowane londyńskim Barbicanem
Osiedle przy placu Grunwaldzkim we Wrocławiu wznoszono od 1967 roku. Jego projekt miał nawiązywać do londyńskiego Barbicanu. Obecnie znajdujące się tutaj bloki nazywane są „sedesowcami”. Wysokie budynki umieszczono na podestach – osiedlowych pawilonach handlowo-usługowych.
8. Jeżyce w Poznaniu – osiedle z własnym rynkiem
Jeżyce w Poznaniu włączono do granic miasta w XIX wieku. Architektura tego miejsca nawiązuje do wiejskiej tożsamości pierwszych mieszkańców. Osiedle ma własny rynek stanowiący swoistego typu centrum. Ulice zostały wytyczone według projektu dawnej osady. Wiejskie chaty zastąpiła jednak wysoka zabudowa.
9. Popowice we Wrocławiu – oszczędne formą
Na
Popowicach we Wrocławiu znajdowało się niegdyś osiedle modernistyczne – zniszczone w 1944 roku. Nowe budynki wzniesiono w latach 1972-75. Bloki liczą sobie 11 kondygnacji. Ich forma jest prosta, bez zbędnych dekoracji. Na kształt osiedla miała wpływ przepływająca przez miasto Odra i występujące na tym obszarze powodzie.
10. Osiedle Słowackiego w Lublinie – utopijna wizja architektów
Osiedle Słowackiego w Lublinie zostało wzniesione w latach 1965-72 z uwzględnieniem utopijnej idei Formy Otwartej i koncepcji Linearnego Systemu Ciągłego Hansenów. Projekt zakładał stworzenie prostej, funkcjonalnej przestrzeni, która pozytywnie wpłynie na jakość życia mieszkańców. Osiedle składa się z dwóch wydzielonych stref – jednej do mieszkania i wypoczynku, drugiej przeznaczonej na handel, usługi i komunikację. Pięciokondygnacyjne bloki zatopiono w zieleni.
